Slechte gewoontes, ben jij je er bewust van dat je ze hebt? Heb je een idee hoeveel impact slechte gewoontes op je leven maken? En weet je dan welke slechte gewoontes je moet afleren?
Het grootste gedeelte van onze dagen wordt gevuld door handelingen die we steeds opnieuw doen. Het zijn acties die we zo vaak hebben gedaan dat ze op de ‘automatische piloot’ gaan. We noemen dit gewoontes.
De meest succesvolle mensen zeggen het allemabal: je leven wordt gevormd door je gewoontes. Zo is een bekende uitspraak van Will Durant (die vaak wordt ten onrechte wordt toegeschreven aan Aristoteles):
“We are what we repeatedly do. excellence then is not an act but a habit.”
Waarbij goede gewoontes de sleutels zijn tot een succcesvol leven, zijn slechte gewoontes de afgrond naar een ellendig leven.
Het is daarom belangrijk dat je bewust wordt van je slechte gewoontes. Dat is de eerste stap om er iets aan te veranderen. Om die reden heb ik een complete lijst gemaakt van slechte gewoontes. Hiervoor heb ik de slechte gewoontes verzameld met de meeste impact op je leven.
De beste manier om een slechte gewoonte te doorbreken is door deze te vervangen door een goede gewoonte. Daarom heb ik overal goede gewoontes toegevoegd waarmee je de slechte gewoonte kan vervangen.
Klaar om erachter te komen welke slechte gewoontes je moet afleren? Laten we erin duiken.
1. Gewoontes – Geen gewoonte van gewoontes
We beginnen met de basis van gewoontes. Om iets te kunnen doen aan de slechte gewoontes in je leven, moet je eerst een gewoonte maken van gewoontes. Wat zijn dan de slechte gewoontes die er bestaan als het gaat om gewoontes zelf?
Niet bewust zijn van je gewoontes
Je leven wordt gevormd door gewoontes. Als je hier niet bewust van bent, dan ben je niet bewust van de impact van je slechte gewoontes. De eerste in de lijst van slechte gewoontes is dan ook het niet bewust zijn van je slechte gewoontes.
Goede gewoontes om ‘niet bewust zijn van je gewoontes’ mee te vervangen:
- Je leven geregeld evalueren (in bijvoorbeeld een journal).
- Het onderwerp van ‘gewoontes’ bestuderen.
Gewoontes niet vasthouden
Minstens zo belangrijk als het bewustzijn van je gewoontes is het kunnen vasthouden van nieuwe gewoontes. Dit is direct het grootste probleem waar mensen tegenaan lopen. Ze doen tijdelijk een nieuwe activiteit, maar weten er geen vaste gewoonte van te maken. Dit is niets anders dan een slechte gewoonte op zichzelf.
Goede gewoontes om het ‘niet vasthouden van gewoontes’ mee te vervangen:
- Begin altijd klein, zodat je de actie eenvoudig herhaalt en er een gewoonte van maakt.
- Werk aan één gewoonte per keer.
- Hou je gewoontes bij via een ‘habit tracker’ of in een journal.
2. Gezondheid – Slechte gewoontes die je ongezond maken
De invloed die wij hebben op onze gezondheid wordt bepaald door onze gewoontes. Wat zijn de gewoontes die ons ongezond maken?
De hele dag door (te veel) eten
We leven in een maatschappij waarin (lekker) eten altijd beschikbaar is. Niet gek dat overgewicht een standaard is geworden. Het is algemeen (wetenschappelijk) bekend dat overgewicht een grote impact heeft op je gezondheid.
Goede gewoontes om te veel eten mee te vervangen:
- Intermittent Fasting, vaste periodes niets eten
- Stoppen met tussendoortjes
- Rustiger en meer mindful eten
Ongezond drinken
Het is belangrijk om voldoende te drinken. Het gevaar daarin is dat het een gewoonte wordt om iets te pakken wat vooral lekker is. De keuze voor iets wat bomvol suikers zit en ongezonde toevoegingen is zo gemaakt.
Een goede gewoonte om ongezond drinken mee te vervangen:
- Standaard water drinken (doordeweeks).
Ongezond eten
Je bent wat je eet. Ongezond eten als gewoonte is daarom een gevaar voor je gezondheid. Iedereen eet weleens iets ongezonds. Het gaat er uiteindelijk om wat je op dagelijkse basis binnenkrijgt.
Goede gewoontes om ongezond eten mee te vervangen:
- Standaard kiezen voor gezonde snacks.
- Standaard groenten en fruit als basis kiezen.
Niet of onvoldoende bewegen
Ons lichaam is ervoor gemaakt om te bewegen. Helaas is het tegenwoordig de standaard om de hele dag te zitten. Dit wordt ook wel ‘het nieuwe roken’ genoemd. Belangrijk om hier iets aan te veranderen als je gezondheid belangrijk voor je is.
Goede gewoontes om niet of onvoldoende bewegen mee te vervangen:
- Lopen in je pauze.
- Elke dag (matig) intensieve activiteiten uitvoeren.
Overmatig Alcoholgebruik
Ik hoef je niet uit te leggen dat alcohol slecht voor je is. Ik verwacht ook niet van je dat je nooit drinkt.
Het is wel belangrijk dat je bewust omgaat met hoeveel alcohol je drinkt. Het wordt als snel een gewoonte om altijd een wijntje of biertje erbij te pakken.
Goede gewoontes om overmatig alcoholgebruik mee te vervangen:
- Geen alcohol doordeweeks.
- Maximaal 2 a 3 glazen per keer.
Slaaptekort – Niet genoeg slapen
Ik denk dat deze gewoonte het meest onderschat wordt. De impact van slaaptekort is enorm. Het heeft invloed op alles in je leven en waarschijnlijk meer dan je beseft.
In het boek “Why we Sleep” geeft slaaponderzoeker Matthew Walker een compleet overzicht van alle effecten van slaaptekort. Genoeg om een boek mee te vullen.
Goede gewoontes om ‘te weinig slaap’ mee te vervangen:
- Vaste tijden naar bed en uit bed.
- Stoppen met cafeïnehoudende dranken vanaf de middag.
- Geen schermen gebruiken in de uren voor het slapen.
Roken
Deze heeft volgens mij geen uitleg nodig. De onderzoeken naar roken zijn overduidelijk: het is extreem slecht voor je gezondheid.
Goede gewoontes roken om mee te vervangen:
- Een ademhalingsoefening op het moment dat je normaal rookt.
- Wegblijven van rokende mensen.
Geen bescherming dragen tegen de zon en verbranden
We hebben graag een ‘lekker kleurtje’ van de zon. Verder laat de zon ons goed voelen doordat onze huid door de zon vitamine D aanmaakt. Helaas is te veel UV licht slecht voor onze huid. Het maakt je huid niet alleen sneller oud, maar geeft ook een vergrote kans op huidkanker.
Goede gewoontes om geen bescherming tegen de zon dragen mee te vervangen:
- Altijd insmeren als je de zon in gaat.
- Een UV-beschermende gezichtscrème opdoen in de ochtend
3. Mindset – Slechte gewoontes die je verkeerd laten denken
Hoe je denkt bepaalt hoe je leven eruit ziet. Die gedachten zijn niet zomaar ontstaan. Het zijn gewoontes die je (onbewust) hebt aangeleerd. Wat zijn dan die slechte gewoontes die ervoor zorgen dat je verkeerd denkt?
Negatief denken en klagen
Negatief denken helpt je niet verder. Het maakt je leven minder mooi, laat je slecht voelen en houdt je tegen alles uit het leven te halen. Gelukkig is het niets anders dan een aangeleerde gewoonte.
Goede gewoontes om negatief denken mee te vervangen:
- Bewust worden van je gedachten door meditatie en mindfulness.
- Negatieve gedachten vervangen met een realistische positieve.
Onrealistisch positief denken en zaken verbloemen
Je hoort vooral mensen zeggen dat negativiteit slecht voor je is. Dit geldt net zo goed voor onrealistische positieve gedachten.
Zo is het een slechte gewoonte om over alles positief te zijn. Dit kan vormen aannemen waarbij je over negatieve zaken nog steeds blij en enthousiast bent. Dit met het gevolg dat je niets doet aan zaken waar je wel iets aan zou moeten doen.
Goede gewoontes om onrealistisch positief denken mee te vervangen:
- Bewust worden van je gedachten door meditatie en mindfulness.
- Je gedachten bewust vervangen met een realistisch positieve gedachte.
Constant nadenken en in je hoofd leven
Wat ons onderscheid van andere dieren is ons brein. We hebben het vermogen om na te denken over ons verleden en toekomst. Dit helpt ons, maar is ook ons grootste gevaar. Het leven speelt zich voor ons af, maar wij zitten in ons hoofd.
Als je naar baby’s kijkt, ontdek je al snel dat zij dit niet doen. Zij zijn constant bezig met wat zich afspeelt in het nu en in hun omgeving. Constant in je hoofd leven is dus een aangeleerde gewoonte met de jaren.
Goede gewoontes om het constant nadenken mee te vervangen:
- (Elke dag) mediteren.
- Mindfulness oefeningen.
- Altijd één ding tegelijk doen.
4. Productiviteit – Slechte gewoontes die je tijd kosten
Onze tijd is ons meest kostbare goed. We kunnen het slechts één keer uitgeven en krijgen het nooit meer terug. Door productief te leven zorg je ervoor dat je jouw tijd zo zinvol mogelijk besteedt. Wat zijn dan de slechte gewoontes die je onproductief maken?
Uitstellen en uitstelgedrag
De belangrijkste reden dat we niet vooruit komen in ons leven is doordat we belangrijke taken uitstellen. Iedereen doet het weleens. Het wordt alleen een probleem als het een gewoonte wordt. Het is gelukkig iets wat we kunnen afleren.
Goede gewoontes om uitstelgedrag mee te vervangen:
- Bewust worden van je prioriteiten en altijd hiermee beginnen.
- De taak zo klein maken dat je er geen nee tegen kan zeggen.
- Zorgen dat je begint voordat je erover kan nadenken (The 5 Second Rule).
Geen of te weinig pauze nemen
Als je prestaties wil neerzetten is pauze net zo belangrijk als werk. Kijk maar naar een topsporter die van rust een prioriteit maakt. Als je wil presteren, dan moet je uitkijken dat het geen gewoonte wordt om je pauzes over te slaan.
Goede gewoontes om te weinig pauzes nemen mee te vervangen:
- Werken met de Pomodoro Techniek (25 minuten werk, 5 minuten rust).
- Vaste pauzes nemen overdag.
- Standaard je vakanties vooraf inplannen.
Overmatig je Smartphone gebruiken
Ik vind het de beste uitvinding van deze eeuw, maar ook de gevaarlijkste. We hebben altijd een supercomputer bij ons, die ons verbindt met de hele wereld.
Het risico is dat we de hele dag door onze smartphone gebruiken. Of beter gezegd: dat onze smartphone ons de hele dag gebruikt.
Goede gewoontes om overmatig smartphonegebruik mee te vervangen:
- Je smartphone voor periodes wegleggen.
- Alle notificaties en meldingen uit.
Overmatig Informatie consumeren
Ons hele leven wordt ons voorgehouden dat alles draait om kennis. Het wordt dan al snel een gewoonte om de hele dag door nieuwe informatie te consumeren. Nog een opleiding, cursus, boek, blog of podcast. Het lijkt nooit voldoende.
Ja kennis is belangrijk, maar het is slechts een deel van het verhaal. Voorkom dat het een gewoonte wordt, waarbij je alleen nog informatie opneemt en er vervolgens niets mee doet.
Goede gewoontes om overmatige informatie consumptie mee te vervangen:
- Jezelf beperken tot 1 boek, persoon, cursus, blog of podcast die je per periode volgt.
- Ga van alleen informatie consumeren naar enkel informatie toepassen.
- Geregeld periodes hebben waarin je ‘niets’ doet.
Altijd bereikbaar (willen) zijn
Door het internet (in combinatie met onze smartphone) zijn we altijd bereikbaar. We kunnen iedereen spreken, waar die persoon ook is. Als dat even niet lukt, dan kunnen we een bericht versturen die binnen een seconde bij de ander is.
Constant in contact staan met anderen geeft een grote druk. Het is een gewoonte om altijd bereikbaar te willen zijn.
Goede gewoontes om het altijd bereikbaar te willen zijn mee te vervangen:
- Leg je telefoon voor vaste periodes weg.
- Gebruik een voicemail (en vraag daarin mensen een bericht te sturen).
- Verwerk je berichten op vaste tijden.
Overal “Ja” op zeggen
Als je op alles “Ja!” zegt in je leven, dan zeg je automatisch op heel veel dingen “Nee”. Je kan je tijd maar één keer uitgeven. Je moet daarom heel bewust ja zeggen.
Goede gewoontes om overal “ja” op zeggen mee te vervangen:
- Stel vooraf (per jaar, maand en week) prioriteiten en zet deze in je agenda.
- Geef niet direct antwoord op ‘grote kansen’.
Multitasken
Het voelt goed om verschillende dingen tegelijk te doen. Het is helaas niet productief. Het constant wisselen tussen taken laat je onnodige tijd verspillen.
Goede gewoontes om multitasken mee te vervangen:
- Altijd één ding tegelijk doen.
- Werken vanuit een agenda.
- Je tijd bijhouden per taak.
Constant overleggen en vergaderen
We hebben een vergadercultuur gecreëerd met elkaar. Het voelt heel productief om over dingen te praten.
Begrijp me niet verkeerd. Af en toe overleg en brainstormen is belangrijk. Wat we alleen snel vergeten is dat elk moment dat we praten OVER een project, we niet werken AAN het project. Maak daar dus geen slechte gewoonte van.
Goede gewoontes om mee te vervangen:
- Altijd een strakke eindtijd gebruiken tijdens een vergadering.
- Vaste momenten inplannen waarin geen enkele vergadering mogelijk is.
5. Relaties – Slechte gewoontes die zogen voor slechte relaties
We zijn sociale wezens. Goede relaties zijn belangrijk voor een gelukkig leven. Wat zijn dan de slechte gewoontes die zorgen voor slechte relaties?
Slechte Relaties accepteren
We hebben allemaal wel iemand in ons leven die ons meer energie kost dan geeft. Voor een (korte) periode is dat geen probleem, maar onder aan de streep moet het positief zijn.
Goede gewoontes om slechte relaties accepteren mee te vervangen:
- Bewust tijd investeren in de belangrijke mensen in je leven.
- Standaard (nieuwe) mensen opzoeken die je vooruit helpen.
Anderen pleasen
Het kan een gewoonte worden om anderen te ‘pleasen’. Hierbij doe je er alles aan om een ander een goed gevoel te geven. De achterliggende reden hiervoor is dat je graag leuk gevonden wil worden.
De vraag die je jezelf moet stellen is: wil ik de ander helpen, of wil ik leuk gevonden worden? Je hebt er meer aan om een ander te helpen. Het constant leuk gevonden willen worden helpt de ander én jezelf niet verder.
Goede gewoontes om anderen pleasen mee te vervangen:
- Jezelf dwingen eerlijk te zijn naar anderen.
- Altijd opbouwende feedback geven.
Slecht praten over anderen en roddelen
We roddelen wat af. Volgens mij is het een gewoonte die iedereen heeft. Het is niet verkeerd om over anderen te praten, maar wel als het negatief is. Het gaat er niet om of je gelijk hebt, het gaat erom welk beeld je afgeeft naar anderen.
Een goede gewoontes om het slecht praten over anderen mee op te lossen:
- Altijd inbeelden dat de persoon erbij is waarover je praat.
Jezelf vergelijken met anderen – Jaloezie
Het is een slechte gewoonte om jezelf constant te vergelijken met anderen. Je bent altijd bezig met iets wat zij hebben en jij niet. Dit zorgt voor een negatief gevoel en maakt je houding naar anderen slechter.
Goede gewoontes om jaloezie mee te vervangen:
- Bewust worden hoe je denkt over anderen (door meditatie en mindfulness).
- Anderen bewust ‘het beste’ wensen en blij zijn voor hun succes.
6. Geluk – Slechte Gewoontes die je ongelukkig maken
Onze hele maatschappij is op zoek naar geluk. Het lijkt er alleen op dat het slechts weinig mensen lukt om echt gelukkig te zijn. De grootste oorzaak hiervan is dat mensen de verkeerde gewoontes erop nahouden. Wat zijn de slechte gewoontes die je ongelukkig maken?
Alles vanzelfsprekend vinden
We hebben momenteel meer kansen in ons leven dan welke koning dan ook uit de geschiedenis. De luxe die we hebben is zo standaard geworden, dat ons er niet meer bewust van zijn. Alles vanzelfsprekend vinden is een gewoonte die je ongelukkig maakt.
Goede gewoontes om vanzelfsprekendheid mee te vervangen:
- Dankbaarheid oefenen.
- Meer in ‘het nu’ leven door meditatie en mindfulness.
Je geluk halen uit spullen
We leven in een consumptiemaatschappij. De marketeers willen je graag laten geloven dat de nieuwste spullen je het beloofde geluk brengen. Waarschijnlijk heb je al mogen ervaren dat spullen je niet gelukkiger maken. Een gewoonte om altijd nieuwe spullen te kopen is daarom een slechte gewoonte die je wil afleren.
Goede gewoontes om spullen kopen mee te vervangen:
- Meer in ‘het nu’ leven door meditatie en mindfulness.
- Ervaringen standaard boven spullen plaatsen.
Leven voor comfort
Ben jij bewust van je honger naar comfort? We doen er alles aan om pijn te vermijden en te zoeken naar genot. Onze hele maatschappij speelt hierop in.
Zoals je waarschijnlijk hebt ervaren is de gewoonte van het zoeken naar meer comfort niet de weg naar meer geluk.
Goede gewoontes om de honger naar comfort mee te vervangen:
- Bewust kiezen voor discomfort (bijvoorbeeld een koude douche).
- Periodes een comfort uit je leven bannen (bijvoorbeeld een maand niet uit eten).
7. Financieel – Gewoontes die je arm maken
Geld is het ruilmiddel in onze maatschappij. Daarom is het belangrijk dat je er voldoende van hebt. Wat zijn dan de slechte gewoontes die je moet afleren, omdat ze je arm maken?
Alles uitgeven wat je verdient – Niets sparen
Geef je elke maand alles uit wat je binnenkrijgt? Op die manier ben je volledig afhankelijk van je inkomstenbron. Valt die weg, dan heb je direct een probleem.
Alles uitgeven is een aangeleerde gewoonte. Het is altijd mogelijk om geld te besparen en over te houden aan het eind van de maand, al is het heel weinig.
Goede gewoontes om niet sparen mee te vervangen:
- Standaard bij elk bedrag dat binnenkomt een deel aan de kant zetten.
- Een potje (buffer) maken voor nood (waar je normaal nooit aankomt).
- Aparte potjes maken voor toekomstige uitgaven (huis, vakanties, wensen).
Niet investeren – Geen geldboompjes maken
Sparen is belangrijk om in rust te kunnen leven. Blijft er na alle spaarpotjes nog geld over? Dan is het zonde als je hier niets mee doet. Geld dat stil op de bank staat wordt met huidige rentes alleen maar minder waard (door inflatie en belasting).
Goede gewoontes om ‘niet investeren’ mee te vervangen:
- Geld dat overblijft na sparen standaard investeren.
- Bij je eigen investeringsplan blijven en geen onnodig risico nemen.
8. Vrije tijd – Slechte gewoontes om jezelf te vermaken
We hebben elke dag vrije tijd. Voor de meeste mensen is dat hele waardevolle tijd. Het is de tijd die je leven kleur moet geven. Het is dan natuurlijk belangrijk dat je dingen doet waar je achter staat. Slechte gewoontes kunnen ervoor zorgen dat je spijt krijgt van dingen die je in je vrije tijd doet. Wat zijn dan die slechte gewoontes?
Overmatig TV kijken
Iedereen in mijn omgeving heeft wel een Netflix account. Het lijkt een eerste levensbehoefte geworden. Het geeft zoveel vermaak dat we al snel meerdere uren per week voor de TV komen te zitten.
Goede gewoontes om ‘Overmatig TV kijken’ mee te vervangen:
- Momenten van TV kijken inplannen (dan wordt het productief).
- Standaard op de helft van afleveringen stoppen (zodat je geen cliffhangers hebt).
Alleen maar activiteiten doen die energie kosten
Grote kans dat je dagelijks werk energie kost. Als je vrije tijd dan ook nog eens energie kost, wanneer doe je dan energie op?
Het is belangrijk dat je activiteiten kiest die energie opleveren. Let er dus op dat je er geen slechte gewoonte van maakt om activiteiten uit te kiezen die energie alleen energie kosten.
Goede gewoontes om ‘activiteiten die energie kosten’ mee te vervangen:
- Lees standaard een boek. Minder stimulerend, maar geeft meer rust.
- Plan eens momenten in waarin je ‘niets’ doet.
Dit is het eind van de lijst van slechte gewoontes. Ga niet direct met de hele lijst aan de slag. Kies er een uit en zorg dat je deze gewoonte vervangt door een goede gewoonte.
Heb ik een slechte gewoonte gemist? Dan hoor ik dat graag! Stuur mij via hier direct een bericht. Niet bang zijn, ik kan digitaal niet bijten.
