Vraag een willekeurig persoon wat zijn of haar grootste doel is in het leven en er is een grote kans dat je het antwoord krijgt: “geluk!”. En dat is natuurlijk niet gek, want wie wil nou niet gelukkig zijn?
Als je goed nadenkt over je eigen keuzes in het leven, dan zijn ze vrijwel altijd terug te herleiden naar geluk. Uiteindelijk doen we namelijk alles met de overtuiging dat we er gelukkig van worden. Of tenminste, in ieder geval niet ongelukkiger.
Toen ik voor mijzelf besefte dat alles wat ik doe uiteindelijk terug te herleiden is naar geluk, heb ik de bewuste keuze gemaakt om geluk te bestuderen. Ik was altijd druk met alles waarvan ik dacht dat het mij gelukkig zou maken. Waarom een omweg als er ook een directe weg naar geluk is?
De zoektocht naar geluk
Al onze acties in het leven zijn terug te herleiden naar geluk. We doen alles om gelukkig te worden. Ondanks dat het misschien wel het belangrijkste onderwerp is van het leven wordt er niet direct aandacht aan besteed op onze scholen. Als klein kind was het ook niet lastig om geluk te ervaren en maakte je er daarom ook niet druk om. De schommel kon al genoeg geluk brengen.
Waarschijnlijk heb jij net als ik niet op school meegekregen wat daadwerkelijk gelukkig maakt. Mijn zoektocht naar geluk begon dus buiten wat ons op school wordt geleerd.
Als je begint aan de zoektocht naar geluk dan kom je al snel de vele mensen tegen die zichzelf zien als de tovenaar van geluk. Zo las ik vele boeken waarin magie werd beloofd, maar zelfs de boeken van Harry Potter bevatten meer werkelijkheid dan die verhalen. Om echte antwoorden te vinden over geluk ben ik daarom naar de plek gegaan waar alles draait om onderbouwingen: de wetenschap.
Zo begon ik een aantal jaar terug met een cursus aan de universiteit van Berkeley bij de Greater Good Science Center. Hier geven zij de gratis cursus “The science of Happiness”. Voor mij was dit een openbaring. Er zijn serieus mensen die geluk bestuderen!
Verder in mijn zoektocht kwam ik ook het boek tegen van Sonja Lyubomorsky: “The How of Happiness” of in het Nederlands “De maakbaarheid van het geluk”.
Sonja is een psychologe die van geluk haar levenswerk heeft gemaakt. In haar boek bundelt zij alle onderzoeken over geluk in een eenvoudig te lezen verhaal. Alles wat je moet weten over geluk. Dit is het boek dat verplichte literatuur zou moeten zijn op scholen. Zo geeft Sonja eindelijk de antwoorden waar we allemaal naar op zoek zijn: wat maakt daadwerkelijk gelukkig?
De drie factoren voor geluk
Door de vele wetenschappelijke onderzoeken die zijn gedaan naar geluk is er concreet antwoord gekomen op de vraag wat zorgt voor geluk. In totaal zijn er drie onderdelen in ons leven die invloed hebben op ons geluk.
1. De invloed van je omstandigheden op geluk
De baan die je hebt, het huis waarin je woont, de auto die je rijdt, de mensen om je heen. Dat zijn de eerste dingen waar mensen aan denken als ze gevraagd wordt wat van invloed is op hun geluk. En ze hebben gelijk. Al deze omstandigheden zijn van invloed op je geluk. Maar wat mensen vaak niet weten is hoe klein deze invloed is.
Ik geloofde het niet toen ik voor het eerst las hoe groot de invloed van omstandigheden is op ons leven. Uit onderzoek blijkt namelijk dat onze omstandigheden slechts voor 10% ons geluk bepalen. Ja. 10%. Onze omstandigheden zorgen voor slechts 10% van ons geluk.
Dat onze omstandigheden zo weinig invloed hebben op ons geluk heeft te maken met gewenning. Weet je nog het geluk dat je voelde toen je voor het eerst je nieuwe smartphone in je hand had? Hoeveel geluk ervaar je daar nu nog van? Deze gewenning wordt hedonistische adaptatie genoemd.
Door hedonistische adaptatie raken we uiteindelijk aan vrijwel alles gewend. Maar wat nou als je de loterij wint? Ja, ook daar word je uiteindelijk niet gelukkiger van. Onderzoek na onderzoek wijst namelijk uit dat mensen na korte tijd weer op hetzelfde gelukslevel zitten als het moment voordat ze de loterij wonnen.
Als je gelukkig wil zijn is het dus niet verstandig om je focus te leggen op je omstandigheden. In eerste instantie heb je namelijk maar beperkt invloed op je omstandigheden en als je ze uiteindelijk naar je hand weet te zetten dan hebben al deze omstandigheden samen niet meer dan 10% invloed op je geluk.
2. De invloed van je DNA op geluk
Weinig mensen denken aan de invloed van DNA op je geluk. Zelf heb ik ook nooit rekening gehouden met mijn genen als het gaat om geluk. Hoe kan geluk nou in mijn DNA zitten? Toch blijkt het van grote invloed te zijn.
Wetenschappers hebben kunnen vaststellen dat 50% van je geluk wordt bepaald door je DNA.
De helft van je geluk wordt dus bepaald door je genen. Iets dat bij je geboorte al vastligt. Je kan hier niets aan veranderen. Dit wordt ook wel je “set point” genoemd. Dit is te vergelijken met de aanleg die mensen hebben op overgewicht. Zo zijn er die lucky bastards die eten wat los en vast zit en toch slank blijven. En je hebt mensen die elke donut direct terugzien op hun lichaam.
Je vraagt je waarschijnlijk af hoe ze dit hebben kunnen vaststellen. Dat was ook mijn eerste vraag hierbij. Het antwoord is eigenlijk heel simpel. Onderzoekers hebben het verschil onderzocht tussen eeneiige en twee-eiige tweelingen.
Bij alle eeneiige tweelingen kwam 50% van de invloed op hun geluk constant overeen. Dit kwam zelfs naar voren als de tweelingen in hele andere omgevingen waren opgegroeid. De enige overeenkomst in dat geval was hun DNA. Hiermee konden onderzoekers met zekerheid vaststellen dat DNA maar liefst 50% invloed heeft op ons geluk.
50% is een grote hoeveelheid, maar niet getreurd. Zo is het net als met de aanleg op overgewicht dat je er zelf ook een grote invloed op hebt.
3. De invloed van je (bewuste) activiteiten op geluk
Als je ooit een zelfhulpboek hebt opgepakt dan ben je vast wel de adviezen tegengekomen om anders te denken en de meest gekke oefeningen te doen. Waarbij veel van deze boeken vol magische bullshit staan, blijkt volgens de wetenschap dat de activiteiten die we elke dag kiezen wel degelijk van invloed zijn op ons geluk.
De bewuste activiteiten die we elke dag kiezen bepalen voor maar liefst 40% ons geluk. Dit is vier keer zoveel als onze omstandigheden! Daarbij hebben we op onze bewuste activiteiten veel meer invloed dan onze omstandigheden. Dit alles maakt het veel waardevoller om op je bewuste activiteiten je focus te leggen om meer geluk te ervaren.
Binnen deze bewuste activiteiten gaat het niet om dat avondje uit waar je net een glaasje te veel op hebt en de koning(in) bent van de kroeg. Deze activiteiten geven net als je omstandigheden een tijdelijk geluk. Daarbij zorgt onze hedonistische adaptatie (ja daar is die weer!) ervoor dat je de volgende keer niet dezelfde fijne gevoelens ervaart als de eerste keer.
Welke activiteiten zorgen er dan wel voor dat we meer geluk ervaren? Een voorbeeld van deze activiteiten zijn:
- Het uitspreken en beoefenen van dankbaarheid
- Meer flow ervaringen hebben
- Beoefenen van Mindfulness
- Het onderhouden en verdiepen van sociale relaties
- Het ontwikkelen van optimisme
- Je doelen nastreven
- Zorgen voor je lichaam
Dit zijn enkele voorbeelden van activiteiten die volgens de wetenschap een grote invloed hebben op ons geluk. Daarbij wel de kanttekening dat je niet elke activiteit hoeft uit te voeren en verstandiger is om eerst met een activiteit te beginnen. Daarbij moet de activiteit natuurlijk ook aansluiten bij wie je bent.
Mijn advies is om te starten met het beoefenen van dankbaarheid. Dit heeft voor mij twee belangrijke redenen:
- Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat het effect van dankbaarheid groot is op je geluk. Het is zelfs effectiever dan antidepressiva medicijnen.
- Dankbaarheid is uitzonderlijk eenvoudig om uit te voeren.
Oftewel, dankbaarheid is heel effectief. Het kost weinig moeite en levert veel resultaat op. Dankbaarheid kan je eenvoudig mee starten door bijvoorbeeld elke dag drie dingen op te schrijven waar je dankbaar voor bent. Dit kan iets groots zijn als dankbaar zijn voor je gezondheid, maar ook iets kleins als een mooie ontmoeting die je hebt gehad. Als dit zweverig voor je klinkt, dan is het zeker de moeite waard om hiermee te starten. Dankbaarheid zou namelijk nooit zweverig mogen zijn, maar eerder vanzelfsprekend in onze maatschappij.
Waarom dankbaarheid zo effectief is heeft te maken met de eerder genoemde hedonistische adaptatie. Doordat we snel gewend raken aan onze omstandigheden vinden we vrijwel alles vanzelfsprekend. Door bewust na te denken over waar je nu dankbaar voor bent wordt die hedonistische adaptatie geremd. Je vindt het namelijk niet meer vanzelfsprekend dat je eigenlijk een heel fantastisch leven hebt.
De conclusie – wat maakt echt gelukkig
Om een concreet antwoord te geven op de vraag wat nou daadwerkelijk zorgt voor geluk dan zijn dat drie onderdelen: je omstandigheden, je DNA en je bewuste activiteiten.
Ja, je genen bepalen voor een groot deel je geluk, maar hier kan je niets aan veranderen. Dit is je set point en heb je nou eenmaal mee te leven. Een logische gedachte is om dan te focussen op je omstandigheden, maar die hebben heel weinig invloed op je geluk en je hebt daar maar een beperkte invloed op.
Wat nog overblijft zijn je bewuste activiteiten die je dagelijks kiest. Hier moet je als mens op focussen om daadwerkelijk je geluk te vergroten. Dit zijn activiteiten die je dus dagelijks moet uitvoeren als je geluk wil ervaren. Als jij daadwerkelijk geluk wil ervaren dan zit het in deze op het oog “simpele dingen”.
Kies ook voor een activiteit die heel simpel voor je is. Mijn advies is om te starten met het beoefenen van dankbaarheid. Dit doe je heel eenvoudig door elke dag drie dingen op te schrijven waar je dankbaar voor bent. Het klinkt heel suf, maar het effect is echt enorm. Dit heb ik zelf mogen ervaren, maar ook in onderzoeken komt telkens naar voren wat de positieve effecten hiervan zijn.
