Alles begint en eindigt met je mindset. Het veranderen van je mindset is de belangrijkste stap in je persoonlijke ontwikkeling. De zeven stappen die ik hieronder beschrijf waarmee jij je mindset verandert, zijn daarom onmisbaar in je persoonlijke groei.
Als ik het heb over mindset, dan bedoel ik je manier van denken of een mentale houding die je aanneemt. Daarmee bepaalt je mindset welke acties je wel en niet onderneemt. Deze acties leiden uiteindelijk tot resultaten, die bepalen hoe je leven eruit ziet. Vervolgens is het je mindset weer die bepaalt hoe je alles om je heen ervaart.
In een eerder artikel schreef ik al over alles wat je moet weten over mindset. De belangrijkste vraag die ik daar neerzette was “hoe verander je een mindset?”. In dit artikel geef ik hier concreet antwoord op met een aantal praktische stappen waar je vandaag nog mee kan beginnen.
1. Consumeer andere media en krijg een andere mindset
Is het toevallig dat je Nederlands spreekt en geen Tobiaans (de minst gesproken taal ter wereld)?
Wat is dat voor domme vraag denk je nu waarschijnlijk, maar wacht even. Ik vind het een mooi voorbeeld om mijn punt duidelijk te maken.
Het is natuurlijk geen toeval dat je Nederlands spreekt. Je bent opgegroeid met Nederlands of er veel mee in aanraking gekomen. Het gebeurt niet dat je op een dag wakker wordt en plotseling vloeiend Tobiaans spreekt. Daarvoor moet je er eerst veel mee in contact komen en bewust oefenen.
Dit klinkt logisch, maar als het om onze mindset gaat, dan denken we wel dat deze ‘plotseling’ ontstaat. Alleen onze mindset werkt hierin niet anders dan de taal die we spreken. Onze gedachten ontstaan door zaken waarmee we vaak in aanraking komen en ons actief mee bezighouden.
Een van de belangrijkste dingen waarmee we in aanraking komen voor nieuwe informatie is de media die we consumeren. Elk moment dat je iets hoort, lees of ziet maakt dat een indruk op je. Al die indrukken samen hebben impact op de manier hoe je denkt en daarmee je mindset.
Als mens ervaren we pijn als we dingen ervaren die in strijd zijn met onze manier van denken. Dit wordt cognitieve dissonantie genoemd. In de praktijk betekent dit dat we automatisch op zoek gaan naar media die overeenkomst met ons denken.
Deze cognitieve dissonantie (de pijn van verschil in ervaren en denken) kunnen we ook in ons voordeel gebruiken. Door constant media te consumeren wat een door ons gewenste type mindset ondersteunt, zal ons denken zich moeten aanpassen daarop. Cognitieve dissonantie houden we op de lange termijn niet vol.
Het is daarom essentieel dat je de juiste media consumeert. Kies bewust voor media die aansluit bij een mindset die je graag wilt hebben. Juist op de momenten als het ‘vervelend’ is om naar te luisteren of als je ‘er geen zin in hebt’. Door die media te blijven herhalen zal je hoofd zich moeten aanpassen om die cognitieve dissonantie te verhelpen.
Luister je normaal de radio? Vervang die door een luisterboek of een goede podcast.
Kijk je tv? Beslis dan van tevoren wat je gaat kijken, in plaats van een zender voor jou bepaalt wat je ziet.
Lees en kijk je het nieuws? Vervang dat eens met een goed boek of interessante artikelen die je vooruit helpen.
2. Starten met mindfulness als basis om je mindset te veranderen
Iets waar je waarschijnlijk niet aan denkt bij het veranderen van je mindset is het beoefenen mindfulness. Het is alleen wel een van de belangrijkste in het rijtje.
Wat mindfulness doet is dat het je bewust maakt van wat er op dit moment gebeurt. Simpel gezegd ervaar je door mindfulness meer van het leven.
Bij de meeste mensen is het zo dat ze in vrijwel geheel in hun hoofd leven en opgaan in alle gedachten die voorbijkomen. Ze gaan slaapwandelend door het leven.
Ondanks dat ik al jaren elke dag netjes mediteer, ervaar ik nog steeds dat ik grotendeels in mijn hoofd leef. Ik heb momenten dat ik helemaal opga in de verhalen die ik aan mijzelf vertel.
Heb je hier ook weleens last van? Geen zorgen, je bent dus niet gek. Of tenminste, niet gekker dan ik.
Als je begint met mindfulness, zal je eerst het idee hebben dat je meer nadenkt. Dat is vaak een reden voor mensen om er weer mee te stoppen. Ze denken dat het doel is om juist minder na te denken, dus mindfulness “werkt niet” is de conclusie. Dit is alleen de meest gemaakte fout als het om mindfulness gaat.
Als je start met mindfulness word je steeds bewuster van je gedachten. Het lijkt daarom alsof je plotseling meer nadenkt, terwijl je in feite voor het eerst bewust bent van alle gedachten.
Het doel van mindfulness is niet om minder te denken, het doel is om bewust te worden van wat er ‘in het nu’ gebeurt. Daar horen gedachten net zo goed bij.
Het verschil van iemand die mindful door het leven gaat en iemand die dat niet doet, zit in de manier waarop wordt omgegaan met die gedachten. Iemand die mindful is gaat niet langer op in die gedachten, maar leert er vanaf een afstand naar te kijken.
Dan blijft de vraag nog openstaan waarom mindfulness zo goed werkt om je mindset te veranderen. Dat komt doorat je door mindfulness bewust wordt van je mindset. Je leert je gedachten en manier van denken te observeren. En logisch maar waar: zonder iets te kunnen observeren, kan je het niet veranderen.
Door mindfulness leer je niet alleen je gedachten te observeren, maar ook afstand van deze gedachten te nemen. Je ‘bent’ niet langer je gedachten, maar het wordt een onderdeel van alles wat je ervaart. Door die bewustwording vanaf een afstand kan je jouw gedachten veranderen en daarmee je mindset.
Starten met mindfulness is niet ingewikkeld, maar ook niet makkelijk om te doen. De beste manier is door te mediteren, wat niets anders is dan een oefening voor mindfulness. Door vaker te mediteren neem je de effecten mee naar de rest van je leven.
Mijn advies is om zo simpel mogelijk te beginnen met mediteren. Bijvoorbeeld elke ochtend twee minuten vlak na het opstaan. Ga twee minuten zitten, sluit je ogen en focus op je ademhaling.
Wil je hier hulp bij? Ik heb een gratis cursus die je kan volgen via leventje.nl/cursus-leren-mediteren.
3. Omring jezelf met de juiste mensen en neem hun mindset over
Vroeger was het voor de mens noodzakelijk om in de groep te passen, anders was er geen kans op overleving. Om die reden zijn we extreem sociale wezens. We doen er alles aan om ‘leuk’ gevonden te worden en erbij te horen.
Het is goed om je hier bewust van te zijn en hier tegenin te gaan. Het feit blijft alleen dat het een menselijke eigenschap is die je niet zomaar uitschakelt. Je bent een mens en je wilt graag leuk gevonden worden door andere mensen, dat is onderdeel van je genen.
Dat we het belangrijk vinden wat anderen van ons denken, betekent ook dat we als mens erg goed zijn in ons aanpassen aan andere mensen. Als we in een nieuwe groep komen, dan kunnen we ons relatief snel aanpassen. Let maar eens op hoe snel je trekjes overneemt van mensen als je ze leert kennen.
Waarbij het een nadeel kan zijn dat we het belangrijk vinden wat anderen van ons denken, kunnen we het ook in ons voordeel gebruiken. Bijvoorbeeld door ons te omringen met mensen die een mindset hebben die wij graag willen hebben. Zonder dat we er bewust van zijn passen we ons aan op die mensen.
Kies er daarom voor om met mensen om te gaan die zijn zoals jij graag wilt zijn. De mensen die dingen doen die jij ook wilt doen. Alleen al het omgaan met deze mensen verandert je mindset in positieve zin.
Wil je een betere mindset om meer te sporten? Omring jezelf met sporters. Wil je beter worden in ondernemen? Omring jezelf met ondernemers. Heb je last van uitstelgedrag? Omring jezelf met gedisciplineerde mensen.
4. Verander je gewoontes en verander direct je mindset
Waarschijnlijk heb je weleens gehoord over de kracht van gewoontes. Maar weet je ook wat ‘het grote geheim’ is van gewoontes?
De bekende werking van gewoontes is dat je iets zo vaak doet dat je er uiteindelijk niet meer over na hoeft te denken. De actie gaat ‘als vanzelf’ en kost geen moeite en wilskracht meer.
Waar minder over wordt gesproken is dat gewoontes een directe impact hebben op je mindset. Het is niet alleen dat het simpel wordt om iets te doen, maar je manier van denken verandert mee. Je gaat jezelf als een ander persoon zien, waardoor de gewoonte blijvend wordt.
Hoe dit ontstaat? Een belangrijke factor waardoor je mindset wordt gevormd is de indrukken die je opdoet. De meest krachtige indrukken ontstaan door acties die je uitvoert. Als je een actie uitvoert bewijs je aan jezelf dat je iemand bent die deze actie uitvoert.
Elke actie is een bevestiging voor je persoonlijkheid. Als je elke dag naar de sportschool gaat, dan zegt alles tegen je dat je een sporter bent. Doe dit vaak genoeg en je creëert de identiteit van een sporter. Uiteindelijk wordt die zo sterk dat het zelfs moeilijk kan worden om niet te sporten.
Dat is de unieke kracht van gewoontes. Door met een kleine nieuwe gewoonte te beginnen zorg je ervoor dat je toewerkt naar een nieuwe manier van denken. Een nieuwe gewoonte zorgt zo voor een nieuwe mindset.
5. Vraag jezelf af wat jouw superheld zou doen en krijg de mindset van een superheld
Dit is een oefening vanuit de stoïcijnen. Zij hadden een manier om ervoor te zorgen dat ze hun mindset direct konden shiften en daardoor ‘het juiste’ blijven doen.
Elke dag komen we verleidingen tegen waardoor we een verkeerde keuze kunnen maken. We weten heel goed wat we moeten doen, maar ons gevoel zegt iets anders. Een stoïcijn stelt zich dan de volgende vraag:
Wat zou mijn superheld in deze situatie doen?
“Waarom zou dat werken?” Is een logische vraag die je waarschijnlijk hebt. Dat heeft in de eerste plaats te maken met het sociale aspect wat ik hierboven al beschreef. We willen graag ergens bij horen, dus als we onze superheld in gedachten nemen, willen wij ons daar graag aan meten.
De andere factor waarom deze vraag zo goed werkt, is doordat we bewust worden van het verschil in ‘wat goed is’ en ‘wat goed voelt’. Als we iets doen waar we spijt van krijgen, dan is dat vaak omdat we afgaan op wat op dat moment goed voelt, in plaats van wat goed is. Door onze superheld in gedachten te nemen, wordt direct helder wat ‘het goede’ is. Daarbij laat het ons ook goed voelen om dat te doen, omdat we op die manier zelf de superheld zijn.
Deze techniek vanuit het stoïcisme laat je manier van denken direct veranderen en daarmee je mindset. Je kan dit eenvoudig toepassen. De volgende keer als je in een moeilijke situatie zit, op het punt staat om uit te stellen of gewoon even niet weet wat je moet doen, vraag je jezelf af wat jouw superheld zou doen.
6. Verander je manier van communiceren en verander je mindset
Vanaf kleins af aan hebben we geleerd om de wereld om ons heen uit te drukken in taal. We verbinden alles om ons heen aan woorden. Daarom bestaat een groot deel van ons denken uit woorden, die vervolgens beelden en gevoelens oproepen.
Doordat de betekenis van woorden zo diepgeworteld zit in ons brein, maken woorden een grote impact op onze manier van denken. Denk maar eens hardop in je hoofd de volgende stelling:
“Wat is het vandaag een afschuwelijke dag!”
Waarschijnlijk krijg je direct een beeld en gevoel hierbij. Daarbij ga je direct op zoek naar redenen die deze stelling bevestigen.
Laten we het nu eens omdraaien. Denk eens rustig en bewust aan de volgende stelling:
“Wat is het vandaag een prachtige dag!”
Direct ontstaan weer beelden in je hoofd die bij deze zin passen en kom je met redenen waarom het inderdaad een prachtige dag is.
Dit simpele gedachte-experiment laat zien hoe krachtig onze manier van denken is. De woorden die we gebruiken hebben directe impact op de beelden in ons hoofd, die vervolgens een gevoel meegeven.
Kies er daarom bewust voor om de juiste woorden te gebruiken in je manier van praten en denken. Door alleen hierin al verandering in aan te brengen kan je daadwerkelijk je mindset veranderen.
Een simpele, maar zeer effectieve manier om dit toe te passen is door altijd uitzonderlijk positief te antwoorden op de vraag: “hoe is het met je?”. Elke dag vraagt iemand wel aan je hoe het met je is. Geef daarop bijvoorbeeld antwoordt met “écht extreem goed!”. Hierdoor ga je direct jezelf beter voelen én naar redenen zoeken waarom dit zo is. Met een beetje geluk vraagt iemand ook nog aan je waarom het zo goed gaat en mag je nog meer redenen verzinnen en voel je je daardoor nóg beter.
7. Beoefen dankbaarheid voor een betere mindset
Ik hoef je niet uit te leggen dat dankbaarheid ontzettend belangrijk is voor een gelukkig leven. Mocht je dit nog niet eerder gehoord hebben, kijk dan eens de video hieronder.
Maar wist je ook dat een simpele oefening van dankbaarheid zoveel effect heeft op je leven? Dat heeft te maken met de manier waarop ons brein werkt.
Ken je dat fenomeen dat je iets opeens overal tegenkomt als je het zelf gaat kopen? Bijvoorbeeld bij een nieuwe auto. Je bent aan het oriënteren voor een nieuwe auto en plotseling zie je deze overal rijden.
Dit effect wordt vaak aangehaald in de psychologie en wordt het “Baader-Meinhof-fenomeen” of de “frequentie illusie” genoemd. Ingewikkelde termen, maar het principe hiervan is heel simpel.
Vrijwel alles wat we via onze zintuigen binnenkrijgen wordt gefilterd door ons brein. Slechts van een uiterst klein deel zijn we bewust. Als we een nieuwe auto gaan kopen, dan ligt onze focus op die auto. Waarbij deze type auto eerst werd gefilterd voor ons bewustzijn, wordt deze nu constant doorgelaten. Opeens zien we de auto overal!
De meeste mensen zijn bekend met dit principe, maar doen hier vervolgens niets mee. In mijn ogen is dat ontzettend zonde, want het is een van de meest krachtige technieken om onze mindset mee te veranderen.
De beste manier om dit toe te passen is door het beoefenen van dankbaarheid. Door elke dag een moment stil te staan bij waar je dankbaar voor bent, zal je opeens overal dingen zien in je leven waar je dankbaar voor kan zijn.
Klinkt dit te simpel om te kunnen werken? Dat dacht ik eerst ook, tot ik las dat uit onderzoek blijkt dat deze simpele techniek beter werkt dan antidepressiva. (bron) Om die reden is het een vast onderdeel geworden van mijn ochtendroutine.
Merk ik het effect? Zonder twijfel! In mijn journal schrijf ik elke ochtend één ding op waar ik dankbaar voor ben. Ik wil elke dag iets anders opschrijven, zodat ik blijf zoeken naar nieuwe dingen. Hierdoor merk ik dat het mij geen moeite meer kost om dankbaar te zijn voor het leven wat ik nu heb.
De beste oefening om je mindset te veranderen
De bovenstaande oefeningen zijn allemaal goed om je mindset te veranderen. De vragen die je nu waarschijnlijk nog hebt: welke is de beste? Met welke moet ik beginnen?
Mijn advies is om er één uit te kiezen en daarmee te starten. Maak van deze actie een gewoonte, zodat het écht onderdeel wordt van je leven. Kom vervolgens hier terug (sla deze pagina op in je favorieten) voor de tweede actie, tot je ze alle zeven hebt toegevoegd aan je leven.
Als je dit serieus aanpakt, dan is je mindset binnen een aantal maanden compleet veranderd. Succes!
