Je hoort het vast weleens langskomen: “Het draait allemaal om je mindset!”. Coaches of goeroes die het hebben over een “Growth mindset” tot een “Money mindset”. Je wordt ermee om je oren geslagen.
De term mindset wordt door mensen voor de meest uiteenlopende dingen gebruikt. Het enige wat ze gemeen hebben is dat ze het allemaal enorm belangrijk vinden. Maar wat bedoelen ze er precies mee?
Ik merkte dat er maar weinig mensen zijn die duidelijk uitleggen wat mindset precies is. Ik moest zelf eerlijk bekennen dat het voor mij ook niet helder is. Zo vroeg ik mijzelf af:
Om te zorgen dat voor eens en altijd duidelijk is wat mindset is, ben ik op onderzoek uitgegaan. Eindelijk concrete antwoorden op de belangrijkste vragen over mindset.
Wat betekent mindset?
Om te begrijpen wat mindset betekent, is de eerste belangrijke stap een heldere definitie formuleren.
Mindset is een Engelstalig woord, wat we overgenomen hebben in het Nederlands. Om dicht bij de betekenis te blijven is het daarom goed om in de belangrijkste Engelstalige betekenissen te kijken. Twee betekenissen van mindset die we dan tegenkomen zijn:
A person’s way of thinking and their opinions (bron: Cambridge Dictionary).
Vertaald: de manier van denken van een persoon en zijn of haar mening.
(1) A mental attitude or inclination, (2) a fixed state of mind (bron: Merriam-Webster).
Vertaald: (1) een mentale houding of neiging, (2) een vaste mentaliteit.
Hieruit kunnen we de definitie van mindset maken:
Een mindset is een manier van denken of een mentale houding die iemand aanneemt.
Dat we het Engelstalige woord “Mindset” gebruiken in onze taal, betekent niet dat er geen Nederlandstalige woorden voor zijn. Een zoekopdracht naar de synoniemen van mindset, geeft aan dat we in het Nederlands drie woorden kennen voor mindset: instelling, mentaliteit of denkpatroon.
Dit is een mooi begin, maar hieruit blijkt nog niet wat er precies onder mindset valt.
Wat valt er onder mindset?
Nu je weet dat mindset te maken heeft met je manier van denken, moeten we verder kijken naar wat onder mindset valt. Uit de betekenis van mindset (“Een manier van denken”, “mentale houding” of “mentaliteit”) wordt al duidelijk dat het om alle (denk)processen in ons hoofd gaat. Wat voor onderdelen hebben we het dan over?
Om het duidelijker te maken is het goed om onze denkprocessen op te delen in een aantal herkenbare categorieën.
Identiteit – Hoe je jezelf ziet
Je hebt een bepaald beeld van jezelf. Dit zijn gedachten over jezelf die samen je identiteit vormen. Dat begint bijvoorbeeld al bij je naam, maar ook het beroep dat je uitoefent of je manier van leven.
Je hebt een beeld van jezelf wat gevormd is door gedachten in je hoofd. Dit zijn de gedachten die naar binnen zijn gericht.
Overtuigingen – Waar je in gelooft
Iedereen heeft overtuigingen. Het zijn de zaken in ons leven waar we een oordeel over hebben of in geloven.
Bij deze gedachten gaat het om overtuigingen over zaken die buiten jou liggen. Dit gaat om alles om je heen, van mensen tot spullen.
Mentale reacties – Hoe je reageert
Door je identiteit en je overtuigingen ontstaan reacties op wat er gebeurt. Zo kunnen reacties van mensen compleet verschillen bij dezelfde gebeurtenis. Dit ontstaat door de verschillende mentale reacties die mensen hebben.
Waarom is je mindset zo belangrijk?
In de eerste plaats hebben we een mindset nodig om te kunnen functioneren. Je mindset is de mentale constructie van de werkelijkheid. Het is je mindset die bepaalt hoe je denkt en reageert en daarmee de acties die je uitvoert.
Stel dat we geen mindset zouden hebben, dan voeren we geen acties uit. Kijk maar eens om je heen. Alles wat is gemaakt door mensen was eerst een gedachte in iemands hoofd.
Alles begint met een gedachte die voortkomt uit je mindset (manier van denken). Je mindset is de kern van alles, het zorgt voor je gedachten, acties en uitkomsten in je leven. Dat ziet er zo uit in een plaatje:
Als er ook maar iets is wat je meeneemt met wat je nu leest, laat het dan deze afbeelding zijn. Je mindset is de kern van je leven, het zorgt voor je acties en daarmee voor al het resultaat in je leven.
De meeste mensen zijn vooral bezig met wat ze willen hebben. Sommigen zijn bezig met wat ze daarvoor moeten doen. Slechts enkelen met wat voor mindset ze daarvoor nodig hebben, terwijl dat is waar het allemaal om draait.
Hoe wordt je mindset gevormd?
Oke, je mindset is ontzettend belangrijk, maar dan moet je wel weten hoe deze wordt gevormd.
Je mindset wordt niet spontaan gevormd. Neem bijvoorbeeld de taal waarin je denkt. Dit is niet per toeval ontstaan. Je hebt dit van jongs af aan meegekregen. Het is niet zo dat je ‘per ongeluk’ in het Chinees begint te denken. Hiervoor moet je er eerst meer in aanraking komen.
Je mindset wordt dus gevormd door ervaringen die je opdoet. Denk bijvoorbeeld aan de cultuur waarin je opgroeit, wat je (on)bewust leert en wat je meekrijgt vanuit de mensen in je omgeving.
Met ervaringen gaat het om alle informatie die je hersenen binnenkrijgen via je zintuigen. Daar gaat vervolgens nog een eigen interpretatie overheen. Onze huidige mindset heeft invloed op de nieuwe ervaringen die we opdoen. Denk maar eens aan twee mensen die dezelfde gebeurtenis compleet anders ervaren en verwerken.
Uiteindelijk heeft je mindset ook invloed op zichzelf. Ons hoofd kan gedachten en ervaringen blijven herhalen, wat ook weer zorgt voor ervaringen. Zoals de filosoof Alan Watts zo mooi zei:
Een persoon die altijd nadenkt, kan over niets anders nadenken dan eigen gedachten. Op die manier verliest iemand contact met de realiteit en leeft in een wereld van illusies.
Even kort samengevat. Hoe wordt je mindset (manier van denken) gevormd?
- Alle input die je binnenkrijgt door ervaringen van je zintuigen en je interpretatie daarvan.
- Je interpretatie van de input die je binnenkrijgt.
- Je mindset zelf door ervaringen en gedachten die die je in je hoofd beleeft.
Dit ziet er zo uit in een plaatje:
Hoe verander je een mindset?
Zoals je hierboven leest is je mindset een opeenstapeling en verwerking van ervaringen. Het is daarom een diep geworteld netwerk van gedachten. Het is door lange tijd gevormd en dit verander je niet zomaar.
Doordat een mindset gedurende je leven wordt vormgegeven, betekent dat ook dat een mindset niet vast staat. Dus ja, het is mogelijk om een mindset te veranderen.
Hoe komt het dan dat bij de meeste mensen hun mindset vast lijkt te staan? Dat komt doordat mensen zoeken naar ervaringen die aansluiten bij hun huidige mindset. Ze kiezen (on)bewust voor ervaringen die hun overtuigingen bevestigen en gaan om met mensen die aansluiten bij wat zij denken.
Waarom doen mensen dit? Dat heeft te maken met de ongewenste spanning die mensen ervaren als hun mindset niet overeenkomt met hun omgeving. Dit wordt cognitieve dissonantie genoemd.
Mensen doen er alles aan om cognitieve dissonantie te voorkomen of te verhelpen. Hoe? Door hun mindset aan te laten sluiten op hun gedrag en omgeving.
Als we onze mindset een bepaalde richting op willen veranderen, dan moeten we hiervoor een bewuste keuze maken. Als we dit niet doen, dan zal onze mindset zich uiteindelijk aanpassen aan onze omgeving, waardoor ons gedrag weer aansluit bij onze omgeving.
We moeten bewust onze input veranderen als we op zoek zijn naar een andere uitkomst. Hiervoor moeten we acties uitvoeren en ervaringen opdoen die nog niet aansluiten bij onze mindset.
Ja, dit doet pijn. Dit is de cognitieve dissonantie die je ervaart. Het gat tussen wat je ervaart en wat je denkt is niet gelijk. Je hoofd wil dit gelijk trekken. Net zoals de spierpijn na het sporten, waarbij je lichaam zich herstelt naar een verbeterde versie voor een volgende sportsessie.
Wat zijn bijvoorbeeld acties die je kan doen om je mindset te veranderen?
- Bewust kiezen voor andere media. Alles wat je leest, kijkt en luistert heeft een impact op je denken. In het begin kan je het ergens mee oneens zijn, omdat het niet aansluit bij je mindset. Blijf je het herhalen? Dan verandert je mindset in de loop der tijd.
- Omgaan met andere mensen. We zijn extreem sociale wezens die onze mindset (en daarmee ons gedrag) aanpassen op onze omgeving. Wil je een mindset van een sporter? Omring jezelf dan met sporters. Sluit je aan bij de mensen zoals jij wilt zijn.
- Oefeningen doen om je gedachten te veranderen. Net zoals oefeningen voor je lichaam kan je ook oefeningen doen voor je hoofd waarmee je jouw gedachten kan veranderen. Denk aan het beoefenen van dankbaarheid, compassie en mindfulness. Deze hebben wetenschappelijk bewezen effect op onze manier van denken. (bron, bron, bron)
Je hebt nu alle informatie die je moet hebben over mindset!
