Motivatie is iets waar we allemaal naar hunkeren. Op YouTube vind je duizenden Motivatie video’s. Spotify heeft onder de categorie Sport bovenaan de ‘Motivation Mix’ staan. En als dat nog niet genoeg is, dan kun je altijd nog naar een seminar voor een ‘motivatie-injectie’.
Dit schrijf ik niet om mensen belachelijk te maken. Ik ben zelf een echte motivatie junkie geweest. Ik heb alle motivatie speeches en video’s gezien. Ik ging zelfs naar seminars, waar ik stond te srpingen voor motivatie.
Ik was ervan overtuigd dat ik motivatie nodig had voor een succesvol leven. Als ik gemotiveerd was kon ik met plezier en voldoening bergen werk verzetten. Zonder motivatie kwam er niets uit mijn handen.
Mijn redenatie was: “Zolang ik maar gemotiveerd ben, dan kom ik in actie”. Er was alleen één probleem. Ik kon niet verklaren hoe ik gemotiveerd raakte. Soms was er motivatie, soms niet.
Kwam het door een goede nachtrust? Door de motivatie video? Door gezond eten? Door een groot doel dat ik had gesteld? Ik kon de vinger er niet op leggen.
Als je de motivatie sprekers gelooft, dan moet je vooral nóg harder springen en schreeuwen. Nog steeds geen motivatie? Dan moet je het nóg meer willen. Je moet vooral meer in jezelf geloven.
Dus dat is wat ik deed. Ik wilde het graag, ik sprong wat af, maar soms was er gewoon geen motivatie.
Herken je dit? Dat je iets echt graag wil, maar niet altijd gemotiveerd bent? Dan kan ik je alvast geruststellen: er is niets mis met je.
Het enige dat mis is, is dat je een verkeerd beeld hebt van motivatie. Hier kwam ik achter door dieper in dit onderwerp te duiken.
Tegenwoordig gebruik ik een nieuw model voor motivatie, iets waarmee je in één oogopslag ziet hoe motivatie wél werkt. Ik noem dit model ‘Het Motivatie Hart’. Voordat ik je dit laat zien, leg ik je kort uit wat motivatie is, zodat we over hetzelfde praten.
Wat is motivatie precies?
Een algemene definitie voor motivatie is:
Motivatie is de ervaring of beleving van iets willen of niet willen. Het is onze drijfveer tot acties.
Dit herken je waarschijnlijk wel. Je ziet een inspirerend filmpje langskomen en denkt: ‘Wauwwww! Dat wil ik ook!’. Je krijgt een energiek gevoel en komt in actie.
Het werkt ook op een negatieve manier. Je hebt weken iets uitgesteld en morgen is de deadline, je raakt in paniek. “Ik heb nog maar één dag en dan moet alles af zijn, #%@%@%!!!”. Voor je het weet ben je als een gek aan het typen.
Motivatie is in essentie dus het verlangen naar genot en het voorkomen van pijn. Dit heeft een biologische oorsprong en daarin verschillen wij niet van dieren. Voor mensen zit dit complexer in elkaar, omdat we niet alleen handelen vanuit (direct) genot en pijn.
Je kan je vast voorstellen dat Motivatie een gigantisch groot onderwerp is. Het wordt in meerdere (wetenschappelijke) disciplines gebruikt als de reden en oorzaak voor het handelen van mensen. Het kent veel verschillende theorieën en (tegenstrijdige) perspectieven.
Ik richt mij in dit artikel op de motivatie die mensen zoeken om hun leven te verbeteren. De zoektocht waarin mensen stuklopen. De motivatie waarover wordt gesproken in afgezaagde motivatiefilmpjes. De motivatie quotes waar je wat van moet kotsen.
Die motivatie, maar dan uitgelegd hoe die wél werkt.
Hoe motivatie werkt
In ons hoofd werkt motivatie als een keten:
Inspiratie → Motivatie → Actie
We denken dat we meer inspiratie nodig hebben om zo meer motivatie te krijgen en daardoor in actie te komen.
Zo ging ik zelf lange tijd door het leven. Altijd op zoek naar meer en nieuwe inspiratie. Nog een nieuw boek, naar een seminar of weer een cursus. Het was nooit genoeg. Ik zag het als de bron voor mijn motivatie. Ik hoopte dat ik op die manier in actie kwam.
De gedachte hierachter is niet gek. Het klopt dat inspiratie zorgt voor motivatie. En ja, voor actie heb je enige vorm van motivatie nodig. Motivatie is de drijfveer van onze acties. Er ontstaat hierin alleen een groot probleem.
Op Motivatie hebben we een beperkte invloed. Het is als de wind, soms is het sterk, dan weer zwak en af en toe gaat het zelfs liggen. Dit is niet iets om je zorgen over te maken, zo werkt ons brein nu eenmaal. Ja, we kunnen met een ‘inspiratie-injectie’ onze motivatie iets opkrikken, maar je weet vast uit eigen ervaring dat zoiets niet blijvend werkt. Soms ‘voel’ je het gewoon niet. Dan werkt een motivatievideo eerder op je zenuwen dan op je motivatie.
Wat we hieruit moeten concluderen is dat we onze focus niet moeten leggen op inspiratie als bron voor motivatie. Het is een externe factor waar we slechts beperkt invloed op hebben. Ja, het heeft enig effect hebben op onze motivatie, maar is geen garantie.
Om die reden neem ik je graag mee naar de reden waarom je dit überhaupt leest. Je bent op zoek naar motivatie, maar waarom zoek je daarnaar? Dát is de vraag waar het om draait. Die vraag stel ik nu aan jou:
Wat is de reden waarom je naar motivatie zoekt?
Als ik mensen deze vraag stel dan krijg ik antwoorden als: “Het geeft een lekker gevoel!” of “Omdat ik zo in actie kom!” Maar als je goed doorvraagt, dan is er maar één antwoord mogelijk zijn: We zoeken naar motivatie, omdat we resultaat willen.
Ja, motivatie voelt lekker en ja, het zorgt ervoor dat je in actie komt. Maar dat is niet het achterliggende doel. De reden waarom we motivatie zoeken, is het resultaat dat we ermee willen bereiken. Je wilt graag in actie komen, zodat je het gewenste resultaat behaalt.
We moeten het hogere doel van motivatie daarom toevoegen aan de keten. We krijgen dan:
Inspiratie → Motivatie → Actie → Resultaat
Nu zijn we meer in de buurt van hoe motivatie werkt, maar we zijn er nog niet. In deze vorm lijkt het erop dat deze motivatie keten een rechte lijn is, met een begin en eind. In werkelijkheid ligt dit anders.
Want houdt het op als je eenmaal resultaat hebt behaald? Nee. Het resultaat dat we boeken brengt direct nieuwe inspiratie.
We zien voor onze ogen het resultaat van onze acties. Hoppa, nieuwe inspiratie, motivatie en actie. Dat maakt van de keten een constante herhaling. Onze motivatie keten is dus eerder een ‘Motivatie Loop’:
Is dit dan hoe motivatie precies werkt, een eindeloze keten? Bijna! Wat we hierin nog niet meenemen, is het belang van actie. Actie is de directe oorzaak van resultaat. Niet motivatie, maar actie.
Maar er is nog iets bijzonders aan actie. Is je weleens opgevallen dat je van actie direct meer inspiratie en motivatie krijgt, nog voordat je resultaat ziet?
Je moet bijvoorbeeld je huis schoonmaken. Je hebt geen enkele motivatie, maar toch begin je. Na tien minuten ben je compleet vergeten waarom je geen zin had. Sterker nog, het is best wel lekker! En wacht eens, opeens bedenk je dat die was ook wel gewassen mag worden. En joh, nu je toch bezig bent, waarom ook niet even de planten water geven?
Doordat je in actie komt, krijg je direct nieuwe inspiratie en motivatie. En wat brengt dat? Nóg meer actie en resultaat!
Wanneer we al deze aspecten meenemen komen we op een totaal nieuw model voor Motivatie. Het is een model dat ik heb uitgewerkt door alle aspecten mee te nemen. Dit model noem ik ‘Het Motivatie Hart’.
Het Motivatie Hart
Laten we alle punten eens onder elkaar zetten die uitleggen hoe motivatie werkt:
- Het hogere doel van motivatie is resultaat
- Motivatie is onderdeel van een keten: Inspiratie → Motivatie → Actie → Resultaat
- De motivatie keten is een eindeloze loop.
- Actie is de enige directe oorzaak voor resultaat, maar actie heeft ook direct invloed op inspiratie en motivatie
Door deze punten te vertalen naar één model, komen we op Het Motivatie Hart. 
Actie
Actie benoem ik als eerste. Dit is letterlijk en figuurlijk de bron van het Motivatie Hart. Actie zorgt voor datgene waar we het voor doen: resultaat. Het bijkomend voordeel is dat het direct zorgt voor meer inspiratie, motivatie en daardoor zichzelf voedt voor nog meer resultaat.
Resultaat
Het resultaat staat boven in het Motivatie Hart, dit is het ‘hogere’ doel van motivatie. Resultaat ontstaat alleen door actie. Resultaat zelf zorgt voor nieuwe inspiratie.
Inspiratie
Inspiratie krijgen we vanuit onze waarnemingen uit onze omgeving, bijvoorbeeld door ons eigen resultaat. Het is de voedingsbodem voor onze motivatie.
Motivatie
Motivatie is de kern van het Motivatie Hart. Het is waar we naar op zoek zijn, omdat het zorgt voor actie.
Het Hart
De onderdelen zijn met elkaar verbonden in de vorm van een hart. Als je het Motivatie Hart goed gebruikt, dan zorg je dat motivatie gaat ‘kloppen’.
Nu we weten hoe het Motivatie Hart werkt, is het belangrijk dat we het ‘kloppend’ krijgen. Met andere woorden: hoe zorgen we dat we gemotiveerd raken én gemotiveerd blijven?
Hoe je gemotiveerd raakt — volgens het Motivatie Hart
Het Motivatie Hart vertelt je niet alleen uit hoe motivatie werkt, maar laat ook zien hoe je gemotiveerd raakt. Het laat direct zien waardoor mensen de fout ingaan als ze hun focus leggen op inspiratie en motivatie.
Zo hebben mensen een groot resultaat voor ogen, wat om enorme actie vraagt. Wat heb je nodig voor zoveel actie? Een berg aan motivatie. Dit gebeurt in de praktijk:
We zoeken alle inspiratie die we kunnen vinden om onze motivatie te vergroten. Onze focus ligt op onze motivatie (oranje lijn). We doen ons best om onze motivatie te vergroten om boven de rode lijn — de benodigde motivatie voor de actie — uit te komen. Wat betekent dit in de praktijk? We komen pas in actie als we een keer geluk hebben en het is dan van korte duur.
Het probleem is dat we de actie — de benodigde motivatie — veel te groot maken. Je wilt bijvoorbeeld een marathon rennen (resultaat) en dwingt jezelf om uit het niets vijf dagen per week tien kilometer te rennen (actie). Vind je het gek dat je daar geen motivatie voor hebt? Dan krijg je de situatie zoals de afbeelding hierboven. Als je geluk hebt trek je een keer je hardloopschoenen aan, maar je raakt al snel weer gedemotiveerd.
Wat vertelt Het Motivatie Hart ons? Dat we ons niet moeten focussen op motivatie, maar juist op de actie. Het gaat erom dat we zoveel mogelijk actie uitvoeren, dan gaat het hart vanzelf kloppen.
Dat betekent niet dat je een grote actie moet uitvoeren, waar je een berg aan motivatie voor nodig hebt. Die motivatie heb je nog niet opgebouwd. Je moet zoeken naar de kleinst denkbare actie. Je begint zo klein, dat je amper motivatie nodig hebt. En wat gebeurt er als je eenmaal actie onderneemt? Je motivatie neemt toe! Je kunt stapje voor stapje je acties uitbreiden. Dat ziet er zo uit:
De actie waarmee je begint, maak je zo klein, dat je altijd het minimale aantal motivatie nodig hebt. Je bouwt de actie langzaam op. Zo neemt je motivatie geleidelijk toe en heb je altijd voldoende motivatie.
Dit is misschien wel mijn grootste motivatie truc: zorg ervoor dat je in actie komt, de motivatie volgt vanzelf! Het maakt niet uit hoe klein je begint, als je maar begint. Dan gaat het Motivatie Hart kloppen.
Hoe denk je dat ik dit artikel heb geschreven? Door mijzelf te vertellen dat ik urenlang moet typen en wel duizenden woorden nodig heb? Nee, door tegen mezelf te zeggen: “ik typ even een paar woordjes”. En wat gebeurt er? Nu ik deze woorden typ, ben ik al uren bezig en moet ik mijzelf dwingen om eens een pauze te nemen. Het Motivatie Hart klopt op volle toeren.
Je weet nu hoe je het Motivatie Hart op gang krijgt. Maar hoe zorgen we ervoor dat het Motivatie Hart op de lange termijn blijft kloppen?
Hoe je gemotiveerd blijft – volgens het Motivatie Hart
Het lukt de meeste mensen wel om in actie te komen. Ze ervaren een korte motivatie boost en gaan aan de slag. De echte uitdaging ontstaat als de tijd vordert. Hoe blijf je op de lange termijn gemotiveerd?
Het Motivatie Hart moet blijven kloppen. Hierin werkt het principe niet anders dan bij het op gang brengen. We moeten onze focus leggen op actie. Door constant actie te blijven ondernemen, houden we het Motivatie Hart kloppend.
Bij het op gang brengen van het Motivatie Hart is de strategie om zo klein mogelijk te beginnen. Dit werkt, maar hoe pak je het aan als je uiteindelijk een marathon wilt lopen? Je kunt die muizen afstandjes niet blijven rennen. Uiteindelijk moet je lange afstanden maken en vaker dan één keer per week.
De vraag is dus: hoe kunnen we ervoor zorgen dat we maximaal actie blijven ondernemen, met minimale motivatie? Daarop heb ik een antwoord voor je: gewoontes.
Hoe meer iets een gewoonte is, hoe minder motivatie je nodig hebt. Hoeveel motivatie heb jij nodig om elke dag je tanden te poetsen? Waarschijnlijk amper. Je doet het zonder erbij na te denken. Maar als ik je vraag om elke dag te mediteren, dan heb je eerst de motivatie nodig voordat het zo makkelijk is als tandenpoetsen.
Op de lange termijn ziet dit er dan zo uit:
Zoals je in de afbeelding ziet, heb je in het begin meer motivatie nodig als je de actie opbouwt. Uiteindelijk wordt het zo vanzelfsprekend dat de benodigde motivatie afneemt. Het is een gewoonte geworden. Het Motivatie Hart is een duurzaam kloppend hart geworden door constante actie, dat niet meer is te stoppen.
Hoe je gewoontes in je leven opbouwt, leg ik uitgebreid uit in de complete Gewoonte Gids. Hierin vind je alles wat je moet weten over het omzetten van gewenste acties naar gewoontes.
Direct jouw Motivatie Hart laten kloppen
‘Het is niet omdat dingen moeilijk zijn, dat we geen actie ondernemen. Het is omdat we geen actie ondernemen, waardoor dingen moeilijk worden.” – Seneca
Je hebt dit artikel niet zomaar tot hier gelezen. Je bent op zoek naar motivatie. Dat is ook wat ik je meegeef voordat je verder gaat met je dag.
Zoals je nu hopelijk weet is het niet motivatie wat je nodig hebt. Het is actie die zorgt voor jouw motivatie. In plaats van afsluiten met een motivatie preek, eindig ik met een aanzet tot actie.
Het allerbelangrijkste is dat je begint. Het maakt niet uit hoe groot dit is, liever zelfs zo klein mogelijk. De motivatie volgt vanzelf. Onthoud goed: je doel is niet motivatie, je doel is resultaat. Wat is de enige weg naar resultaat? Actie! En wat zijn de bijwerkingen van actie? Inspiratie en Motivatie.
Daarom sluit ik af met een vraag. Een vraag waarop jij het antwoord moet geven en nog belangrijker, dat antwoord moet uitvoeren. Die vraag luidt:
Wat is de kleinst denkbare actie die je op dit moment kan uitvoeren?
En nu? Aan de slag met die actie!
